Programowanie Baz Danych - IV rok informatyka dzienne

Programowanie Baz Danych
IV rok informatyki studia dzienne
rok akademicki 2006/2007 semestr zimowy

I. Sprawy organizacyjne, czyli co-gdzie-jak-kiedy
Krótko:
1. Został uchwalony NOWY REGULAMIN STUDIÓW, a w nim kilka nowości... zalecam (dla Państwa własnego dobra) zapoznać sie z nim dokładnie!
2. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Trzy nieusprawiedliwione nieobecności studenta na zajęciach powodują przekazanie jego danych (z odpowiednią adnotacją) do Dziekanatu.
3. Obecności na zajęciach nie wpływają na moje pozytywne postrzeganie Państwa, ale nieobecności wpływają na negatywne.
4. Nie przyjmuję tłumaczeń typu: "zapomniałem/łam programu bo..." tudzież "mam program, ale dyskietka/płytka zapsuła się/nie czyta/itp". Na pierwszych zajęciach, w ramach szkolenia BHP szczegółowo zostało omówione zagadnienie TWORZENIA ZAPASOWYCH KOPII PLIKÓW.

II. Warunki wstępne, czyli zakładam, że umiecie Państwo co następuje:
1. Znacie następujące pojcia: baza danych: realacyjna, obiektowa, klient-serwer; tablica, realacja
2. Umiecie Państwo:

tworzyć tabele (z polami, które mogą być odnośnikami do pól innych tabel, mogą byc kluczami głównymi, kluczami obcymi, mogą być obowiazkowe/opcjonalne, mogą mieć wartości domyślne, wartości wpisywane do tych pól mogą byc sprawdzane lub mogą ulegać pewnym przekształceniom); słowa-klucze: create table, not null, primary key, foreign key, default, check
dokonywać prostych/skomplikowanych operacji na jednej/kilku tabelach; słowa-klucze: select, order by, group by, having
tworzyć widoki(zwane również perspektywami); słowa-klucze: create view
pisać procedury (również sparametryzowane!), triggery; słowa-klucze: create or replace procedure
tworzyć kursory;

Jeżeli ktoś ma zaległości z ww. zagadnień, proszę dokształcić się we własnym zakresie!!!
Materiały pomocnicze mogę osobom zainteresowanym przesłać mailem.

II. Plan zajęć:

Oracle obiektowy
1. Projekt (opis wycinka rzeczywistości, schemat i słownik danych)
2. Tworzenie typów, typów tablicowych oraz tabel (przypominam! referencje obiektowe!).
3. Wypełnianie tabel danymi (w szczególności: używanie domyślnych konstruktorów typów zwykłych oraz typów tablicowych,
   wypełnianie pól, które są referencjami obiektowymi do obiektów innych tabel - select'y proszę poćwiczyć!)
4. Zapytania do bazy: po 3 na osobę w grupie projektowej, sensowne (tzn. prawdopodobne)
   oraz wyciągające dane z zagnieżdżonych struktur: obiektów, tabel zagnieżdżonych, obiektów, do których macie referencje
   (notacja kropkowa!)
5. Dziedziczenie (na przykładzie) oraz konstruktory (mogą być przeciążone!)
6. Metody obiektowe - po 2 na osobę w grupie projektowej (2 x member function/procedure lub 1 x member i 1 x static)
    Metody statyczne operują na rzecz typu, zaś zwykłe - na rzecz wybranego obiektu.
7. Wyzwalacze, czyli triggery - po jednym na osobę w grupie. Ew. do tego procedurę składowaną (nie metodę), która wykorzystuje
    np. metodę napisaną przez Was.

Aplikacja kliencka do obiektowej bazy
1. Napisać aplikację kliencką do stworzonej bazy obiektowej.
   Aplikacja realizuje jedną, wybraną przez Was funkcjonalność: np. zapisanie nowego czytelnika do biblioteki
   Aplikacja realizuje tę funkcjonalność dokładnie: zanim zapisze czytelnika, sprawdzi, czy go przypadkiem w bazie nie ma.
   Aplikacja nie wydaje pochopnych osądów: komunikat, że "coś się udało" ma być stwierdzeniem faktów, a nie pobożnym życzeniem
   (sprawdzić proszę, czy dopisany czytelnik rzeczywiście jest w bazie danych)
Aplikacja jest 'głuptoodporna' - patrz: punkty o Wirtualnej Pani Krysi.

Obiektowe widoki do bazy relacyjnej
1. Przekształcacie Państwo swoją bazę obiektową na bazę relacyjną
2. po czym tworzycie obiektowe widoki do bazy relacyjnej

III. Wymagania, czyli na co będę zwracać uwagę przy ocenianiu Państwa pracy:
Zaliczenie każdej części (czyli każdego projektu), będzie przebiegało w dwóch etapach:

ocena wyglądu i funkcjonalności aplikacji
ocena zastosowanych mechanizmów oraz poprawność kodu

Wygląd i funkcjonalność aplikacji oceniane są z punktu widzenia Pani Krysi.

Oto krótka charakterystyka Pani Krysi:

Pani Krysia jest całkowicie wirtualna i stworzona na potrzeby zajęć.
Pani Krysia jest końcowym użytkownikiem systemu komputerowego, który Państwo piszecie na zajęciach. Użytkownikiem wszystkich programów klienckich napisanych przez Państwa na potrzeby tych zajęć.
Pani Krysia pracuje - dajmy na to w banku, znaczy to, że posługuje się językiem polskim, odmianą dla ekonomistów, całkowicie odmiennym od języka polskiego w odmianie dla informatyków. Co z tego wynika dla Państwa? Należy posługiwać się językiem polskim w odmianie literackiej, z założenia zrozumiałej dla wszystkich.
Pani Krysia ma lat powyżej 50. Zwolniona z pracy nie będzie, ani na emeryturę też się jeszcze nie wybiera (chociaż bywały takie postulaty, oj, bywały...).
Pani Krysia jest - dajmy na to - świetnie wykształconą księgową, to dla tych z Państwa, których będzie kusiło nazwanie Pani Krysi - nazwijmy to - niezbyt mądrą. Otóż Pani Krysia mądra jest!
Pani Krysia zna podstawy obsługi komputera (okienka, edytory tekstów, itp.), doskonale zna programy księgowe, na których pracuje. I tu rzecz istotna: Pani Krysia pracuje z komputerem, ewentualnie z programem komputerowym. Nie z bazą danych, nie z rekordami. Nie używacie Państwo takich pojęć!!!!! Jeśli Państwo zrobiliście coś niezrozumiałego dla Pani Krysi (treść okienka, komunikat, polecenie), Pani Krysia widząc takie coś od razu bierze telefon i dzwoni do firmy od której kupiła ten produkt, czyli do informatyka, czyli do Państwa. Każdy telefon Pani Krysi do Państwa to 1/4 oceny w dół! Przykład: podczas pracy z programem nagle Pani Krysi ukazuje się okienko z komunikatem: "Wprowadź nowy rekord do bazy danych" - taki komunikat równoznaczny jest DWÓM telefonom Pani Krysi do Państwa, nie zna ona bowiem pojęć rekord oraz baza danych. I znać nie musi!
Proszę pamiętać, że Pani Krysia jest zwykłym, przeciętnym człowiekiem. NIE JEST INFORMATYKIEM I NIE CZYNI TO JEJ CZŁOWIEKIEM INNEJ KATEGORII!!!! Dla zmartwionych tym faktem (że nie jest informatykiem) dodam, że powinniście się Panstwo cieszyć: Pani Krysia sama sobie takiej aplikacji nie napisze, Wy to zrobicie i dzięki temu, że inni Waszej pracy nie wykonają - Wy macie co robić w zyciu - macie pracę :)
Pani Krysia jako końcowy użytkownik Państwa aplikacji ma decydujący głos w sprawie premii za wykonanie Państwa pracy (przeliczanej na oceny).
i najciekawsze na koniec: podczas sprawdzania Państwa prac JA ZAMIENIAM SIE W PANIĄ KRYSIĘ!!!

Ocena zastosowanych mechanizmów oraz poprawność kodu
Sprawdzam stan Państwa "zorientowania" wśród plików i funkcji wykorzystywanych w aplikacji. Można spodziewać się pytań:
"Proszę omówić ten (wskazany myszą) fragment kodu"
"Dlaczego w tym miejscu użyto takiej funkcji/metody/zmiennej"

Jeśli Państwo nie wykazujecie się wymaganą lotnością, zastrzegam sobie możliwość przejścia do bardziej wyrafinowanych pytań:
"Co robi ta zmienna?" - dobrze nazywać zmienne tak, by wiadomo było do czego będą służyły.
Stwierdzenie: "Tu jest źle" - ze wskazaniem myszą fragmentu kodu wymaga wyjaśnienia mi, czy naprawdę jest źle, czy jednak dobrze? A jeśli źle, to gdzie i dlaczego? Co powinno być zrobione, by było dobrze? A może dany fragment jest jednak poprawny? Jeśli tak, to należy wyjaśnić, dlaczego jest poprawny.

Błędy zaliczane do kategorii "wierutne bzdury" oraz do kategorii "fragmenty-mydlące-oczy-prowadzącego" będą wymagały wyjaśnień z Państwa strony.

Na koniec pragnę wspomnieć, że w większości języków programowania, w plikach źródłowych, istnieje możliwość pisania nie-kompilowalnych i nie-wykonywalnych fragmentów, zwanych potocznie KOMENTARZAMI. Które mogą nieco ułatwić Państwu życie. A przynajmniej ten przedmiot.

IV. Literatura oraz przydatne linki:

Literatura:

podana na zajęciach

Linki:

Dawno obiecany przykład:

materiały pomocnicze do JSP znajdują się tutaj
materiały pomocnicze do Javy znajdują się tutaj
materiały pomocnicze do tworzenia skryptów na Oracle'u będą tutaj
materiały pomocnicze do skryptów w PL/SQL oraz do obsługi procedur wbudowanych znajdują się tutaj

materiały ze stron Oracle'a : http://www.oracle.com/technology/sample_code/index.html

Przydatne strony dotyczące baz obiektowych w ORACLE'u:

Mój ulubiony dokument: http://infolab.stanford.edu/~ullman/fcdb/oracle/or-objects.html
Mój drugi ulubiony dokument dot. obiektówki w ORALCE'u w sieci:
http://www-i5.informatik.rwth-aachen.de/i5new/lehre/EDB04/additionalMaterial/OracleORDB.pdf
Typy zdefiniowane w ORACLE'u: http://www.psoug.org/reference/type.html
Widoki obiektowe oraz tablice zagnieżdżone: http://www.oracle-base.com/articles/misc/ObjectViewsAndNestedTables.php
Może się przydać Państwu (ale nie musi..) tworzenie tabel: http://www.adp-gmbh.ch/ora/sql/create_table.html
Ten zakątek netu baaardzo się Państwu przyda: http://www.orafaq.com/
->szczególnie w tym miejscu [Demonstrate Oracle database types and object tables]:
http://www.orafaq.com/scripts/sql/objopt.txt
Właściwie od tego miejsca w sieci powinniście Państwo zacząć: Oracle® Database Application Developer's Guide - Object-Relational Features, 10g Release 2 (10.2): http://download-uk.oracle.com/docs/cd/B19306_01/appdev.102/b14260/toc.htm
Podstawy tworzenia typów oraz tabel obiektowych w bazach danych + VARRAY:
http://www.databasejournal.com/features/oracle/article.php/3318791
Pewne forum z działem poświęconym ORACLE'owi: http://www.thescripts.com/forum/forum139.html